ΣΩΚΡΑΤΟΥΣ ΠΑΡΑΙΝΕΣΕΙΣ ΠΡΟΣ ΑΠΟΤΡΟΠΗ ΑΛΑΖΟΝΕΙΑΣ

Σωκράτους: «Παραινέσεις προς αποτροπή αλαζονείας»:

«Ο Σωκράτης έλεγε πάντοτε ότι δεν υπάρχει κανείς καλύτερος δρόμος προς την δόξα από εκείνον δια του οποίου κάποιος θα αριστεύσει εκεί ακριβώς που ο ίδιος πάντοτε ήθελε να αποδειχθεί άριστος…

… εαν όμως κάποιος, ενώ δεν είναι καλός στρατηγός ή πλοίαρχος, θέλει να φαίνεται ότι είναι, πρέπει να σκεφθεί τι πραγματικά του συμβαίνει. Οπωσδήποτε θα ήταν λυπηρό εάν δεν μπορούσε να πείσει για την ικανότητά του, παρόλο που θα επιθυμούσε να φαίνεται ότι είναι ικανός, όμως το να έπειθε θα ήταν ακόμα λυπηρότερο.

Γιατί είναι ολοφάνερο ότι εάν είχε ποτέ ορισθεί να αναλάβει την ηγεσία στρατιωτικού σώματος ή πλοίου κάποιος ο οποίος δεν είχε την απαραίτητη ικανότητα, θα οδηγούσε σίγουρα στον χαμό ανθρώπους που οπωσδήποτε δεν θα ’θελε να βλάψει και αυτός ο ίδιος θα κατέληγε να χαθεί με αισχρό και κακό τρόπο.

Ομοίως είναι καταστροφικό να φαίνεται κάποιος ότι δήθεν είναι πλούσιος, ανδρειωμένος και δυνατός, όταν δεν είναι, αφού θα υποχρεωθεί κάποτε να πράξει πράγματα ανώτερα από αυτά που αντέχει, και καθώς θα αποτύχει την στιγμή που εσφαλμένα θα θεωρείται ικανός, δεν θα συγχωρεθεί από κανέναν.

Χαρακτήριζε ο Σωκράτης μεγάλο απατεώνα, όχι εκείνον που, πείθοντας τους ανθρώπους, έπαιρνε χρήματα ή πολύτιμα αντικείμενα δίχως να τα επιστρέψει ποτέ, αλλά εκείνον που, ενώ δεν είχε καμμία αξία, είχε ωστόσο εξαπατήσει την πόλη, πείθοντάς την ότι ήταν δήθεν ικανός να την κυβερνήσει…»

(Ξενοφώντος, «Απομνημονεύματα»). Πηγή: περιοδικό ΔΙΙΠΕΤΕΣ