(Με αφορμή κάποιους συνηθισμένους δυστυχώς στομφώδεις βερμπαλισμούς που με περισσή ευκολία έχουν κατά καιρούς εκτοξευθεί από κάποιους «σύγχρονους» κατά δική τους έκφραση Εθνικούς...)
Σεβασμός. Λέξη που ενυπάρχει στο λεξιλόγιο όλων. Χρησιμοποιείται ευρύτατα λοιπόν, πλην όμως κατέ
χουμε στ' αλήθεια το νόημά της; Ή τη χρησιμοποιούμε μηχανιστικά και με στόμφο προκειμένου προσδώσουμε βαρύτητα στις θέσεις μας και να καλύψουμε ταυτόχρονα την ανασφάλεια μας για την εγκυρότητα αυτών;
Σεβασμός. Λέξη που ενυπάρχει στο λεξιλόγιο όλων. Χρησιμοποιείται ευρύτατα λοιπόν, πλην όμως κατέ
χουμε στ' αλήθεια το νόημά της; Ή τη χρησιμοποιούμε μηχανιστικά και με στόμφο προκειμένου προσδώσουμε βαρύτητα στις θέσεις μας και να καλύψουμε ταυτόχρονα την ανασφάλεια μας για την εγκυρότητα αυτών;Αποδίδουμε οι ίδιοι το δέοντα σεβασμό στο αλλότριο, το ετερόδοξο, το διαφορετικό ή μόνον τον απαιτούμε μηχανιστικά; Ο σεβασμός θεωρώ πως είναι πρωτίστως έννοια και μάλιστα βασική. Έννοια που επάνω της βασίζονται υψηλές αξίες, θεμέλιοι λίθοι της προσωπικής ποιοτικής ανέλιξης σε υψηλότερη και ευγενέστερη κατάσταση, της δόμησης μίας ενάρετης προσωπικότητας με μια κουβέντα. Το σημαντικό και συνάμα θετικό της υπόθεσης της συνειδητοποίησης και εγκόλπωσης της έννοιας του σεβασμού είναι πως πρόκειται για κάτι το διδακτό. Μέσω της παιδείας και δη της μελέτης της ιστορίας και της εντρύφησης στη φιλοσοφία κατά κύριο λόγο, ο ελεύθερος και φιλοπρόοδος νους αποκτά τη δυνατότητα της γνωριμίας αρχικά και τη κατανόηση της βαθύτερης ουσίας του σεβασμού στη συνέχεια. Η μηχανιστική και συχνά ισοπεδωτική θεώρηση της έννοιας αποβάλλεται. Γίνεται αντιληπτό ότι δεν είναι όλες οι ιδέες, οι στάσεις, οι πράξεις άξιες απονομής σεβασμού. (Δεν στέκει λογικά ο σεβασμός λ.χ. απέναντι σε συστήματα εξ ορισμού μισαλλόδοξα και απειλητικά για την ίδια σου την ύπαρξη, ή την αξιοπρέπεια και το δικαίωμα του αυτοπροσδιορισμού. Ο ελεύθερος και άρα φέρων αυτοεκτίμηση και αυτοσεβασμό άνθρωπος δε γυρίζει και το άλλο μάγουλο αν δεχτεί ράπισμα στο ένα, ούτε θα προσπαθήσει να χαϊδέψει τρυφερά στο κεφάλι ένα λυσσασμένο σκύλο που γρυλλίζει απειλητικά και του δείχνει τα κοφτερά του δόντια.)
Ο έχων ενσωματώσει το σεβασμό στη στάση ζωής του είναι ο άνθρωπος που μπορεί να οδηγηθεί στην κατανόηση της Ιερότητας και εν συνεχεία στην κατάκτηση της αρετής. Το σέβεσθαι σημαίνει απόταξη του μικροεγωισμού. Το να αναγνωρίζεις λχ. την ποιότητα που υπάρχει γύρω σου και να της αποδίδεις τη δέουσα τιμή, δείχνει άνθρωπο ικανό να προβεί σε ουσιαστικές ποιοτικές ιεραρχήσεις. Άνθρωπο ικανό να αποτιμά σωστά άλλους ανθρώπους και καταστάσεις, πράξεις και στάσεις. Άνθρωπο που έχει κάνει ουσιαστικά βήματα στην κατάκτηση του «Γνώθι σαυτόν» , προϋπόθεση απαραίτητη για ένα επιτυχές τέλος στη μακρυά διαδρομή της αναζήτησης της αρετής. Άνθρωπο ικανό να εμπνεύσει φιλότητα σε ανθρώπους ενάρετους, και οι πιστοί φίλοι είναι όρος αναγκαίος για έναν αληθινά ευτυχισμένο βίο. Γιατί όπως έγραφε ο Επίκουρος, «Ο ανώτερος άνθρωπος, περισσότερο από κάθε τι, αφιερώνεται στη Σοφία και τη Φιλία, απ’ αυτά το ένα είναι θνητό αγαθό, το άλλο αθάνατο».
Ο έχων σεβασμό άνθρωπος δίχως καμμία άλλη του ενέργεια προάγει την ανεκτικότητα, την πολυμορφία και την πολυμέρεια. Όσο κι αν μπορεί να διαφωνεί με μία στάση, θέση ή ενέργεια αναγνωρίζει στο φορέα της το δικαίωμα του αυτοπροσδιορισμού. Σκύβει επάνω στη διαφωνία του και αναλύει προσεκτικά την αντίπαλη θέση. Έχοντας αποβάλλει τον μικροεγωισμό από μέσα του, θα δεχτεί κι ακόμη θα ενσωματώσει θέσεις που έως εχθές απέκρουε εφόσον η αντίπαλη αυτή θέση εμπεριέχει στοιχεία που είτε δεν τα είχε σκεφτεί είτε δεν τα είχε αποτιμήσει σωστά στο παρελθόν. Η προσωπικότητά του δεν είναι ένα κλειστό σύστημα ανεπίδεκτο επιρροών, είναι παρ' όλα τα φίλτρα της ανοικτή στο να δεχτεί νέες αλήθειες. Είναι λοιπόν διαρκώς βελτιούμενη. Η συγκρούσεις είναι πάντα γόνιμες και οδηγούν στην αυτοβελτίωση. Συνειδητοποιεί έτσι τη μεγάλη αλήθεια που λέει ότι το ταξίδι της γνώσης είναι συνεχές και χωρίς κάποια συγκεκριμένη Ιθάκη. Η Ιθάκη ταυτίζεται πια με το ίδιο το ταξίδι. Η άμεση επαγωγή αυτής της αλήθειας, είναι η κατάκτηση της σεμνότητας και η σύλληψη της ουσιαστικής διαφοράς της από τη γεμάτη χριστιανοθρεμμένη υποκρισία έννοια της μετριοφροσύνης. Ο σεμνός άνθρωπος είναι τέτοιος επειδή γνωρίζει ότι ούτε την απόλυτη γνώση και αλήθεια κατέχει κι ούτε θα φτάσει σε αυτήν ποτέ. Ο μετριόφρων απλά καμώνεται ότι δεν έχει κάποια ιδιαίτερη αξία, περιμένοντας όμως κατά βάθος την απονομή αυτής της αξίας από τρίτους ώστε και τον κίνδυνο να χαρακτηριστεί ματαιόδοξος ή υπερφίαλος να αποφύγει, αλλά και η αξία του να αναγνωριστεί εν τέλει. Ο σεμνός άνθρωπος έχοντας το γνώθι σ’αυτόν, θα υποδείξει το μέγεθος της αξίας του στο σωστό βαθμό δίχως να διακατέχεται από τα όποια συμπλέγματα ανωτερότητας ή κατωτερότητας, όπως επίσης και δα έχει κανένα πρόβλημα να παραδεχθεί τις ελλείψεις του ή και την άγνοιά του ακόμη σε άλλα θέματα που όντως δεν κατέχει.
Ταυτόχρονα, είναι και ικανός να αναγνωρίσει αρχικά να κατανοήσει εν συνεχεία και εν τέλει να εγκολπώσει την έννοια της Ιερότητας. Κι αν ακόμη αυτή του φαίνεται δύσληπτη, ακατανόητη σε πρωταρχικό στάδιο εντούτοις, κι επειδή ακριβώς ΣΕΒΕΤΑΙ, δε θα απορρίψει με χαρακτηριστική ευκολία αυτό που δεν καταλαβαίνει. Από τη στιγμή που τα πνευματικά του όπλα είναι η παιδεία ο σεβασμός και η σεμνότητα που κατόρθωσε να κατακτήσει, θα προσπαθήσει και εν τέλει θα καταφέρει όχι μόνο να το συλλάβει αλλά και να γίνει κοινωνός του.
Κορυφαία εκδήλωση Ιερότητος αποτελεί η αυτή αντιμετώπιση προς τη Φύση και στη συνέχεια ακολουθεί η αντιμετώπιση θεσμών, ειωθότων εθίμων κλπ. ως τέτοια, εφόσον αυτή ήταν η αντιμετώπιση που αυτά τύγχαναν στις εποχές που ασκούνταν ελεύθερα, πριν δηλαδή την επικράτηση του ιουδαιοχριστιανικού σκότους. Κι αυτός ακόμη που θεωρεί ως δεσιδαιμονικές κάποιες από τις εκδηλώσεις αυτής της απόδοσης τιμών προς τη Φύση, στους Θεούς, τους νεκρούς κλπ. εφόσον φέρει την έννοια του σεβασμού δε θα προχωρήσει ούτε στην συλλήβδην απόρριψη τους, ούτε στην αποϊεροποίηση. Αντιθέτως δε, θα προσπαθήσει, έχοντας πάντα φυσικά επίγνωση των οποιονδήποτε και οσοδήποτε επικριτικών του πεποιθήσεων να δει μέσα από την τότε ματιά τα πράγματα. Θα τον προβληματίσει σοβαρά η φαινομενική ανακολουθία της εικόνας ενός εξόχως πνευματικού πολιτισμικοθρησκευτικού υποβάθρου που παράγει δεσιδαιμονικά λατρευτικά σχήματα. Κι επειδή ακριβώς κάτι τέτοιο είναι λογικά αφύσικο άρα και αδύνατο θα αναζητήσει και θα βρει τη σωστή οπτική γωνία θέασης των πραγμάτων. Θα καταλάβει ότι πρέπει να τα εντάξει μέσα στο γενικότερο Κοσμολατρευτικό πλαίσιο των κατ' εξοχήν φυσικών θεολογικών αντιλήψεων. Θα εναρμονίσει τη σκέψη του με αυτήν των προγόνων. Και είναι πολύ πιθανόν να συλλάβει συμβολισμούς και αλληγορίες έτσι που, εν μέρει ή ακόμη και εν όλω σε κάποιες περιπτώσεις, θα άρει τις προηγούμενες επιφυλάξεις ή και απορρίψεις ακόμη. Θα μπορέσει ακόμη να δει το οργανικό πλαίσιο μέσα στο οποίο εντάσσονται όλες οι εκφάνσεις της Ιερότητας καίτοι ορισμένες με πρώτη ματιά μπορεί να φαίνονται ανεξάρτητες η μία από την άλλη, όπως λ.χ. η γενικότερη θέση της περί Ιερότητας της Φύσης με την Ιερότητα των ταφικών εθίμων. Έτσι, κι όταν ακόμη η τελική άποψη που θα σχηματίσει μπορεί να μην ταυτίζεται σε κάθε λεπτομέρεια με την προγονική, θα είναι και πάλι κοινωνός της δεδομένου ότι θα έχει συνειδητοποιήσει το ύψιστο της έννοιας της Ιερότητας και οπωσδήποτε τουλάχιστον θα αποφεύγει να υποπίπτει σε λεκτικά ολισθήματα περί προσκόλλησης σε τυπολατρικά σχήματα, αναπαραγωγής ατταβιστικών σκεπτικών κι άλλα συναφή σχόλια. Ο έχων σεβασμό ιεραρχώντας ποιοτικά ως πρώτιστη παράμετρο την καθαυτή Ιερότητα θα την τιμήσει με τη συμμετοχή σε αυτό το γίγνεσθαι ως μέρος της κι όχι όντας έξω από αυτήν και επικριτικός.
Σεβασμός και Ιερότητα λοιπόν αποτελούν ένα δίπτυχο συνεπαγωγής που μαζί με τα απότοκά τους χαρακτηρίζουν τον άνθρωπο εκείνο μπροστά τον οποίο οι θύρες της Σοφίας είναι έτοιμες να ανοίξουν. Τον άνθρωπο που βλέπει πλέον ολοκάθαρα μπροστά του την οδό που οδηγεί στην πεμπτουσία της ύπαρξής του. Την κατάκτηση της ευτυχίας. Της μακαριότητας και της ουσιαστικής ευδαιμονίας. Τον άνθρωπο που ξέρει μεν ότι δε θα ανέβει ποτέ στον Όλυμπο αλλά θα έχει ζήσει ως Έλληνας. Γιατί ο Έλληνας ουδέποτε θεώρησε ότι γεννιέται έχοντας κάποιον προκαθορισμένο σκοπό στη ζωή του. Αντίθετα, πασχίζει ο ίδιος να δώσει νόημα σε αυτήν στη διάρκεια του βίου του. Αυτή είναι η πεμπτουσία που απετέλεσε το θεμέλιο επάνω στο οποίο δομήθηκε ο πιο λαμπρός πολιτισμός που έχει καταγράψει ποτέ η ανθρώπινη ιστορία. Κι έχων σεβασμό και πλήρη επίγνωση της έννοιας της Ιερότητας άνθρωπος, είναι το εκλεκτότερο δείγμα του.
Θα πρέπει λοιπόν πρώτα απ' όλα να καταλάβει και εν συνεχεία να συνειδητοποιήσει κάποιος την αξία του σεβασμού. Ίσως τότε μπει και στη διαδικασία να μοχθήσει για να τον νοιώσει...